Sztuka mądrego chwalenia – klucz do dobrego rozwoju emocjonalnego dziecka

Pochwała zawsze powinna dotyczyć zachowania a nie cech osobowości czy też wyglądu.

Dziecko nie ma wpływu na temperament lub wygląd, dlatego też nie warto chwalić rzeczy, które są od dziecka niezależne. Warto wspierać to co można modyfikować, czyli zachowanie.

Powinna odnosić się do wysiłku jaki dziecko włożyło w wykonanie zadania a nie tylko do efektu jaki został osiągnięty.

Nawet jeśli zachowanie dziecka nie przyniosło w pełni pożądanego efektu warto wspierać wysiłek, aby motywować dziecko do dalszej pracy.

Przykład: “Tak bardzo wytrwale pracowałeś, jestem z ciebie dumna”

Pochwał udzielamy również za postęp, a nie za idealne wykonanie zadania

Warto pamiętać, że stan idealny jest bardzo często niemożliwy do osiągnięcia. Ważne jest, aby nie oczekiwać od dziecka mistrzostwa tylko za pomocą pochwał pokazać, że najważniejsza jest chęć ciągłego rozwoju.

Najskuteczniejsza pochwała to taka, której udzielamy zaraz po fakcie

Pochwałę należy traktować jako nagrodę, która dostarcza dziecku pozytywnych odczuć i emocji. Jeżeli wykonywana czynność przez mózg dziecka zostanie skojarzona z czymś przyjemnym to kolejnym razem dziecko wykona zadanie z większą chęcią.

Dobra pochwała nie zawiera porównań do innych

Nie należy porównywać zachowań czy osiągnięć dziecka do rodzeństwa czy rówieśników. Ważne jest, aby dziecko miało świadomość, że “ściga” się ono jedynie z samym sobą w celu pokonywania trudności i rozwoju. Pochwała nie polega na porównaniu i mówieniu, że ktoś wykonał zadanie lepiej lub gorzej.

Przykład: “Zrobiłeś to dużo lepiej niż poprzednim razem. Widzę, że robisz ogromne postępy. Brawo!”

Pochwała nazywa emocje jakie budzą się w opiekunie względem zachowania dziecka

Taka strategia pokazuje nasz emocjonalny stosunek wobec dziecka. Wskazuje, że jest to co robi i jak się czuje jest dla nas ważne. Dzięki temu też dziecko uczy się przyzwolenia do okazywania emocji i ich rozumienia.

Ważne jest, aby pochwały udzielać całym sobą. Mowa + język ciała (np. mimika twarzy)

Dzieci mają bardzo dobrze rozwinięte umiejętności związanie z odczytywaniem komunikatów niewerbalnych. Dlatego też, jeżeli decydujemy się na pochwałę dziecka musi być ona szczera i prawdziwa, najlepiej poparta uśmiechem, “zbiciem piątki”.

Pochwała powinna być nacechowana pozytywnie i jak najmniej ogólnikowa

Komunikat związany z pochwałą powinien być dla dziecka zrozumiały i konkretny oraz dostosowany do jego wieku. Zwłaszcza w przypadku małych dzieci warto skupić się na pozytywnym aspekcie zachowania, na tym co udało się zrobić, nawet gdy na usta ciśnie nam się: “ale”.

Ważne jest zachowanie zdrowej równowagi pomiędzy pochwałą a konstruktywną krytyką

Istotne jest, aby dziecko potrafiło przyjąć zarówno pozytywne pochwały jak i konstruktywne opinie, które mogą pomagać w rozwoju umiejętności przyjmowania perspektywy innych ludzi oraz radzenia sobie z wyzwaniami. Jeśli konieczne jest zwrócenie uwagi lub poprawa zachowania, warto wskazać elementy do poprawy w sposób jasny i konstruktywny unikając pustej krytyki. Jako najlepszą formę komunikacji wskazuje się połączenie pochwały z propozycją konkretnego rozwiązania i poprawy sytuacji.

Przykład: “Widzę i doceniam to, że skończyłeś swój rysunek. Pamiętaj, że posprzątanie po sobie też jest bardzo ważne. Może masz jakiś pomysł jak możesz posprzątać? A może zrobimy to razem?”